Собранието препознава дека отворените податоци можат да придонесат за транспарентноста, отвореноста и учество на јавноста во работата на закондавната власт.

За таа цел Собранието ќе креира софтверска алатка за податочни сетови.

Системски онлајн пристап до податочни сетови од законодавната власт, за подобар пристап и пребарување од јавноста.

Софтверската алатка ќе овозможи:

 -отворање на податочните сетови во компјутерски читливи формати;

-продуцирање податочните сетови во своето секојдневно работење и хронолошки информации

-објавување на метаподатоци за податочните сетови;

-зголемување на вклученоста на корисниците преку повторно користење на податоците (re-usage)

Commitment is important for transparency Commitment is important for civic participation Commitment is important for public accountability

Собранието има своја веб страна за информирање на јавноста. За директно вклучување на граѓани на следниов линк постои можност да се контактира со претседателот на Собранието. https://www.sobranie.mk/kontaktiraj-so-pretsedatelot.nspx

Дополнително, за комуницирање со пратениците граѓаните можат да го користат следниов линк од веб страната на Собранието

https://www.sobranie.mk/prashaj-go-pratenikot.nspx

Предвидувањето на оваа заложба е системски да се подобри пристапот со прием и достава до пратениците на идеите од граѓаните и НВО. Во вториот дел за регистарот на граѓански организации ќе се адресира проблемот на поканување на НВО на настаните од законодавниот процес, без политички влијанија на изборот на НВО-та, и со подеднакво информирање на сите НВО што се во системот за настан, закон и слично на кој може да учествуваат.

Да се генерира системски онлајн пристап за граѓаните да доставуваат идеи до нивните претставници.

Системски пристап на НВО во законодавниот процес.

Активноста за изработка на платформа за предлози и иницијативи вклучува надградба на постоечките (претходно опишани) можности за контакт и комуникација со пратениците, промовирање на можностите за јавноста, администраторски решенија за прибирање на предлозите, доставување и водење евиденција на процеси по преЗаложбата се предлага за изработка на алатка за учество на граѓани во законодавниот процес.

За регистарот на граѓански организации, идејата е да се дефинира процес на преглед и избор на нво за учество на работните тела, јавни и надзорни расправи.

Commitment is important for transparency Commitment is important for civic participation Commitment is important for public accountability

Програмирани средства во буџетот на Собранието од 2.000.000 денари за софтверска надградба

Проектирана вредност од 840.000 денари за регистар на граѓани обезбедни од донација на ПСП

Прашањето за работа од далечина беше наментнато од корона пандемијата. За таков тип на работа освен потребната ИКТ опрема, за процесните дејствија согласно деловникот се појави потребата за дигитална авторизација. Ова е регулирано со Законот за електронски документи, електронска идентификација и доверливи услуги и освен набавката на дигиталните сертификати опфаќа и софтверски прилагодувања и други барања кои произлегуваат од законот заедно со обука за целните групи.

Активноста се предлага со цел да се придонесе кон дигитализација на аспекти од работата на Собранието кои барат физичко присуство за авторизација/потпишување документи. Наместо тоа со предложената активност се става можност за користење на дигитален потпис.

Заложбата се предлага за обезбедување и користење на дигитални токени за електронски потписи за пратениците и собраниската служба. Доколку не може да се учествува физички на пленарна или на седница на работно тело, процесно дејствие пратеникот да може да прави од далечина.

Commitment is important for public accountability

Активноста ќе се спроведе имајќи ги во предвид, и условено со, соодветни измени и дополнувања на Деловникот на Собранието во врска со можноста пратениците да ги користат дигиталните токени за електронски потписи.

Проектирана вредност од 1.800.000 денари со средства од донација.

Текот на законодавната постапка може да се следи преку интернетската страна на Собранието. Пребарувањето не оди според документ (предлог закон), туку по работно тело и потребни се неколку чекори и искуство во пребарувањето за да се најдат информациите.

Активноста се предлага со цел јавноста да може во реално време да следи во која фаза се предлог законите и какви се роковите во псотапката од денот на приемот се до донесувањето и потпишувањето на указот.

Со ова решение, точно ќе се гледаат фазите од законодавната постапка, приемот на предлогот, прво и второ читање, пленарните седници, времето на поднесување амандмани и расправа, се до донесување на предлог законот. Повеќе информации проактивно за јавноста и точен преглед кога мооже да се поднесуваат амандмани.

Commitment is important for transparency Commitment is important for civic participation

Парламентарниот институт во Собранието креираше софтверско решение за Е-архива во 2016 година. Ова решение овозможува електронски пристап на податоци од законодавната архива (се што влегува и во соодветна постапка излегло од пленарна седница). Базата ги опфаќа сите документи креирани по една точка.

Податоците се кодифицирани почнувајќи од 1986 година со над 1.2 милиони страни документи.

До сега оваа база се користеше интранет по барање на служба и пратениците.

Активноста се предлага со цел базата да се направи достапна и за јавноста и граѓаните да можат да ги користат документите кои се дел од базата на Е-архива.

Ова решение овозможува електронски пристап на податоци од законодавната архива (се што влегува и во соодветна постапка излегло од пленарна седница). Базата ги опфаќа сите документи креирани по една точка.

Commitment is important for transparency Commitment is important for civic participation

На интернет страната на Собранието се емитува сигналот од Собранискиот ТВ канал. Салите во Собранието не се опремени со потребната опрема за вршење на интернет пренос од седниците на работните тела за јавноста да следи во реално време седници на работни тела наместо снимки на Собранискиот канал.

Активноста се предлага со цел обезбедување зголемен пристап на јавноста во работата на Собранието. Освен преку собранискиот канал се обезбедува пристап и преку директен пренос на интернет.

Се зголемува пристапот на јавноста во работата на Собранието. Освен преку собранискиот канал се обезбедува пристап и преку директен пренос на интернет.

Commitment is important for transparency Commitment is important for civic participation Commitment is important for public accountability

Проектирана вредност од 3.000.000 денари обезбедени од донација.

Собранието тековно ствара услови за работењето на овие канцеларии заедно со единиците на локалната самоуправа и во тек е ставање во функција на софтверско решение за поврзување на сите канцеларии и следење на активностите на канцелариите. Секоја комуникација на граѓаните со пратениците е важна, и овој институционален облик на комуникација мора да има соодветна поддршка.

Активноста се предлага со цел обезбедување поголема отвореност и запознавање на граѓаните со работењето на канцелариите за контакт на пратениците со граѓаните.

Поголема отвореност и запознавање на граѓаните со работењето на канцелариите за контакт на пратениците со граѓаните.

Commitment is important for transparency Commitment is important for civic participation

Република Северна Македонија е членка на иницијативата за Партнерството за отворена власт од 2011 година. Собранието стана дел како посебна гранка на власта во 2017 година со сопствен акциски план со заложби и активности. Со оглед на планирањето и динамиката за спроведување на заложбите и активностите од ПОВ планот 2021-2023, Собранието смета дека се потребни и соодветни активности за промовирање на механизамите во ПОВ за спроведување и за мониторинг за различни вклучени страни.

Активноста се предлага со цел промовирање на механизамите во ПОВ за спроведување и за мониторинг за различни вклучени страни.

Со повеќе настани и инфорамции за јавноста и вклучените страни до подобро разбирање на процесот и поголем ефект од спроведувањето на заложбите.

Средствата се обезбедни како донација за оваа заложба.

Препознавањето на говор е важно за да се примени во автоматизирањето на транскрипцијата на собраниските седници и седници на комисии, како на македонски така и на албански јазик. Дополнително има можности да се овозможи титлување на живи преноси.

Синтеза на говор може да овозможи преточување на законски текстови во аудио фајлови за инклузија на лица со оштетен вид.

Активноста се предлага со цел автоматизирањето на транскрипцијата на собраниските седници и седниците на комисии.

Решението ќе овозможи  преточување на законски текстови во аудио фајлови, со што ќе ги направи материјалите подостапни за лицата со оштетен вид.

Проектирана вредност од 2.000.000 денари ќе бидат обезбедени или како донација или во буџетот на Собранието за 2022 година.

Воведувањето на електронскиот Судски портал на РСМ (www.sud.mk) во 2017 година се очекуваше да придонесе за поголема транспарентност на судовите, но сѐ уште постојат големи разлики помеѓу квалитетот и обемот на податоците достапни за судовите.  Информациите кои што се објавуваат на веб-страници за секој суд не се унифицирани, не се објавуваат и ажурираат редовно и не сите податоци се објавуваат во отворен формат. На пример извештаите на судовите и биографиите на судиите не се унифицирани, ниту сите може да се најдат на веб-страниците, а во некои случаи се и нејасни. Неконзистентноста при селективната објава на податоците доведува до сомнеж за прикривање на самите податоци што се објавуваат, што директно влијае на довербата на граѓаните во судството како трета гранка на власт во државата. Дополнително,  судовите не се проактивни во споделување на информации поврзани со имотната состојба на судиите, па кај биографиите на судиите не се достапни линкови до страната на ДКСК каде што се објавени имотните состојби за секој судија. Не сите судови имаат објавени податоци за информациите од јавен карактер што треба да се достапни (лице за информации од јавен карактер, меил /телефон), а нема ниту редовна пракса на објавување на податоци којшто некој веќе ги побарал со пристап до информации од јавен карактер. Отвореноста е неопходна за подигнување на довербата на јавноста во судиите, судовите и целиот правосуден систем како и за сфаќањето на јавноста за тоа кој и на кој начинот се  спроведува правдата од страна на судовите. Притоа, отвореноста е една од главните компоненти на легитимноста на судскиот процес и причина поради која јавноста има доверба во работата и одлуките на судовите. Судскиот портал не e прилагоден за користење од страна на корисниците со оштетување на видот.

• Овозможување стандардизирани и унифицирани информации и податоци за судовите и судската пракса и зголемување на бројот на податоците во отворен формат поврзани со судството.
• Проширување на обемот на податоците достапни во отворен формат на порталот.
• Зголемување на обемот и подобрување на квалитетот на податоците и информациите кои се објавуваат.

Зголемениот обем, подобрениот квалитет и редовното ажурирање на податоците кои се дел од судскиот портал доведува до воведување на нова практика во македонското судство која наложува транспарентна и отчетна но пред се видлива работа судовите за граѓаните на РСМ.

Commitment is important for transparency овозможува пристап до нови и повеќе информации
го подобрува квалитетот на информациите
ја подобрува пристапноста до информации до јавноста, или овозможува право на информации

Врска со Цел 16 „Мир, правда и силни институции“

Таргет 16.6: Да се развијат ефективни, отчетни и транспарентни институции на сите нивоа.

Таргет 16.10 Да се обезбеди пристап до информации од јавен карактер и заштита на основните слободи, во согласност со националното законодавство и меѓународните договори.

Оваа заложба ќе придонесе за подобрување на јавната одговорност на сите чинители во судство преку подобрување и зголемување на обемот и квалитетот на податоците на судскиот портал.